بانوان ایرانی تا چه اندازه با سرطان پستان آشنا هستند؟

بهترین زمان برای معاینه پستان‌ها آخرین روز دوره قاعدگی یعنی در شرایطی است که سطح هورمون‌ها در زنان به حداقل میزان خود رسیده، تورم پستان‌ها کاهش‌یافته و نرم‌تر شده‌اند. روش‌های کنترل پستان‌ها پیچیدگی زیادی ندارد و با آموزش به‌ راحتی می‌توان آن‌ها را در خانه انجام داد. ساده‌ترین راه برای معاینه پستان‌ها در حالت خوابیده است. دست‌ها را باید به‌گونه‌ای در پشت سر قرارداد تا بافت پستان کشیده شود. سپس با دو انگشت اشاره و وسطی، پستان‌ها باید از هاله به مرکز و به‌صورت دورانی لمس شوند. این حرکت چرخشی از غدد شیری آغاز و از بالا تا پایین پستان و همین‌طور ناحیه میان زیربغل تا خط سینه ادامه پیدا می‌کند. درنتیجه اگر در این فرآیند هرگونه برآمدگی خاصی در سینه‌ها حس شد برای انجام آزمایش و نظر تخصصی باید به پزشک مراجعه شود.

به نظر می‌رسد اکثر بانوان از علائم تومورهای پستان بی‌خبرند. بنابراین افزایش آگاهی و اطلاع‌رسانی حول این مهم و تشویق آن‌ها برای مراجعه به متخصصان و انجام مشاوره، امری بسیار ضروری است.

سرطان پستان یکی از رایج‌ترین بیماری‌ها در میان زنان است. به‌طوری‌ که حدودا یک چهارم جمعیت مبتلا به سرطان در سراسر جهان را بیماران مبتلا به سرطان پستان تشکیل می‌دهند. در واقع این بیماری که در هر دقیقه منجر به فوت یک فرد در دنیا می‌شود، یکی از بالاترین آمار مرگ‌ومیر میان افراد مبتلا به سرطان را به خود اختصاص داده است. اما خوشبختانه به این دلیل که اکثر غدد سرطانی در غدد شیری رشد می‌کنند، سرطان پستان به‌سرعت و با بافت‌برداری (بیوپسی) ساده از مجاری شیری، قابل‌ تشخیص است.

اکثر بانوان ایران از علائم تومورهای پستان بی‌خبر هستند. بنابراین افزایش آگاهی و اطلاع‌رسانی حول این مهم و تشویق آن‌ها برای مراجعه به متخصصان و انجام مشاوره باید جزو اولویت‌ها باشد. در حال حاضر حدودا ۱۰ هزار بانوی ایرانی از سرطان پستان رنج می‌برند. این در حالی است که باید آن دسته از بانوانی که هنوز به پزشک معالج مراجعه نکرده‌اند را نیز به این آمار اضافه کرد. با این‌ وجود محققان گمان می‌کنند این آمار تا سال ۲۰۲۰ میلادی به چیزی حدود ۱۲ هزار زن افزایش پیدا کند.

در واقع از هر سه زن مبتلا به این سرطان در کشورمان، یک زن، جوان و سنی پایین‌تر از ۴۰ سال دارد. این آمار در مقایسه با مورد مشابه در کشورهای دیگر نشان می‌دهد زنان ایرانی در زمان تشخیص بیماری، حدود ۱۰ سال از بانوان غربی جوان‌تر هستند. ضمنا بسیاری از آن‌ها ضمن اشتغال، فرزندانی کوچک داشته و مسئولیت خانه و خانواده را نیز بر عهده دارند. بنابراین تاثیرات منفی ابتلا به این نوع سرطان در زندگی بیماران و خانواده‌هایشان سنگین‌تر بوده و هزینه‌های هنگفتی برای کشور به همراه دارد.

خوشبختانه بیش از یک دهه است که وزارت بهداشت و درمان، آگاهی‌رسانی به زنان در رابطه با امراض سینه و پستان را به‌صورت جدی در برنامه‌های خود قرار داده است. این تلاش تا به‌ حال موجب پیشرفت میزان آگاهی زنان از احتمالات این بیماری، نشانه‌ها و مراحل درمانی آن شده است. اما درواقع همچنان میزان قابل‌توجهی از زنان کشور اطلاعاتی نسبت به این نوع سرطان ندارند. بسیاری از آن‌ها هرگز در این رابطه آموزش ندیده، از نشانه‌های آن آگاه نبوده و احتمالا هرگز برای معاینه پستان‌های خود به پزشک مراجعه نکرده و مورد معاینه قرار نگرفته‌اند.

سال‌هاست که بسیاری از بانوان کشور نه از طریق معاینات و آزمایش‌های پزشکی بلکه به‌ صورت کاملا اتفاقی از سرطان پستان‌هایشان آگاه می‌شوند.

ژنتیک (پیشینه خانوادگی سرطان پستان)، سن، رژیم غذایی نامتعادل، چاقی، مصرف دخانیات و نوشیدنی‌های الکلی و همچنین عوامل محیطی مانند آلودگی هوا از جمله عوامل متعدد تاثیرگذار بر ابتلا به سرطان پستان هستند. خوشبختانه امروزه، با توجه به پیشرفت‌های چشمگیری که در حوزه درمان سرطان پستان، پیشگیری، آزمایش‌ها و فرآیندهای تشخیص این بیماری حاصل‌شده، طول عمر بانوان مبتلا افزایش بسیاری داشته است. این در حالی است که علی‌رغم این پیشرفت‌ها، مراجعه دیرهنگام بانوان در مراحل پیشرفته این بیماری، یعنی زمانی که سلول‌های سرطانی به دیگر اعضای بدن نیز سرایت کرده‌اند، فرآیند درمان را با مشکل مواجه می‌کند.

هرچند معاینات پستان متناسب با سن بیمار، حدود هر سال یک‌بار توصیه می‌شود، اما مراجعه به‌هنگام بانوان به متخصص زنان همواره باید جدی‌تر دنبال شود. در این مراحل متخصصان برای معاینه رحم و دهانه آن، سونوگرافی و برای معاینه پستان‌ها، آزمایش ماموگرافی را تجویز می‌کنند.

نگرانی همیشگی جامعه پزشکی، پیچیده شدن انواع ساده تومورهای سرطانی در صورت عدم اطلاع‌رسانی است. به جرات می‌توان گفت که اکثر زنان جامعه از معالجه پستان هراس داشته و از وجود غده در سینه‌های خود یا شیمی‌درمانی فرار می‌کنند. این در حالی است که بسیاری از این علائم یا مشکل‌ساز نیستند و یا به‌سادگی بعد از تشخیص قابل‌درمان هستند.